Dijagnostika suprasnosti - zašto kupiti ultrazvučni aparat za svoju farmu?

Pripuštene rasplodne životinje je potrebno nadzirati sa pojačanom pažnjom ili posmatranjem (najlošija metoda, tek nakon 2,5 meseca poslije osemenjivanja) ili nerastom „probačem“, ali jačanje svesti farmera o važnosti dobrih dijagnostičkih metoda za ostvarenje bolje produktivnosti i profitabilnosti farme je od presudne važnosti. Rana dijagnostika suprasnosti ima veliko ekonomsko značenje, jer je preduslov za suzbijanje jalovosti krmača i nazimica u stadu. Smanjenje neproizvodnih dana koji imaju veliki uticaj na godišnji indeks prašenja, a samim tim i na ukupan broj zalučene prasadi po krmači godišnje (WSY – weaned piglets per sow per year), vodi ka modernizaciji i većoj organizaciji proizvodnje.

Kupovina ultrazvučnog aparata na farmi ne treba se posmatrati kao trošak, već kao investicija i ulaganje u bolje sutra. Velika većina farmera ne smatra da je pomoć ovakvog tipa potrebna na njihovim farmama jer su „zadovoljni dosadašnjim rezultatima“ – što je pogrešno razmišljanje u svakom smislu! Podizanje stočarske kulture je put ka uspehu.  Razlozi za kupovinu ultrazvučnog aparata mogu se videti na primeru jedne farme od 100 kom rasplodnih krmača: 

                                             100 kom x 2,0 indeks x 25,2 NPD x 2,11 €/dan     = 10.634,40 €

                                             100 kom x 2,3 indeks x 15,2 NPD x 2,11 €/dan     =   7.376,56 €

                                                                                                                                ———————-

                                                                                                         RAZLIKA:             =    3.257,84 €

Ušteda na godišnjem nivou za farmu sa 100 rasplodnih krmača iznosi 3.258 € što je novac sa kojim se može kupiti ne jedan, nego dva ultrazvučna aparata godišnje. Ovde je na vrlo plastičan način prikazano da se ispravnom analizom proizvodnih podataka raspolaže informacijama koje nam omogućuju donošenje ispravnih odluka usmerenih na poboljšanje proizvodnih i finansijskih rezultata na farmama. Fontana i sur. (2015) navode da svaki NPD (neproizvodni dan) povećava gubitak prasadi za 0,05 kom, stoga ako se smanji broj NPD za 10 kao u gornjem primeru može se očekivati rast prasadi po krmači godišnje za 0,5 kom. Npr. u prvom slučaju kada je broj NPD bio 25,2 uz prosečan broj zalučene prasadi 25 kom/krmači/god ta farma je imala max. 5.000 kom prasadi. U drugom slučaju ista ta farma bi imala 25,5 kom/krmači/god pa bi u istim proizvodnim uslovima proizvela gotovo 900 kom prasadi više! Za proizvodnju jednog praseta krmača treba 10 – 12 dana (PCK = 150 – 180 dana, podeljen sa 15 prasadi). Svakih 10 – 12 dana, ako se drži neoplođena krmača gubi se po jedno prase!

Iz gore navedene kalkulacije je vidljivo da je kupovina ultrazvučnog aparata za dijagnostiku suprasnosti isplativa i na farmi sa 50 kom rasplodnih krmača te da se ulaganje isplati već u prvoj godini jer se suprasnost može utvrditi 35 – 40 dan nakon osemenjivanja sa točnošću od 95 – 98 %! Korišćenje ultrazvučnog aparata prilikom određivanja suprasnosti omogućava redukciju NPD na < 12 dana (Vidović i sur. 2011). Ogromne uštede u proizvodnji su vidljive na većem broju rasplodnih krmača, pa tako na farmi od 300 komada godišnja ušteda iznosi oko 10.000 €, dok je vrednost kvalitetnog ultrazvučnog aparata sa displejom oko 1.700 €. Na farmi od 600 kom rasplodnih krmača godišnja ušteda je 20.000 €!

Na primer, 35 NPD/krmači/god rezultira s 9,6 % krmača klasifikovanih kao neaktivne, a da bi se nadoknadile te neaktivne krmače i kako bi se postigli proizvodni ciljevi, stvarni broj grupa krmača (100%) treba prilagoditi i povećati za 10 %, pa umesto 100 kom rasplodnih krmača na farmi treba biti 110 kom rasplodnih životinja (Kirkwood, 2011), čime se značajno povećavaju troškovi jer se bespotrebno troši 13,5 t hrane više!

Kada su troškovi proizvodnje vrlo visoki, kao u slučaju poremećaja na tržištu žitarica opravdanost ulaganja i investiranja u UZV aparat čini se još veća i potrebnija. Dok se svinjogojska industrija bori sa povećanim troškovima hrane i padom tržišnih cena, proizvođači u osnovi imaju dve mogućnosti:

• smanjiti troškove uzgoja svinja ili
• uzgajati više svinja po krmači kako bi smanjili fiksne troškove po jedinici – raspodelili na više jedinica (Ketchem i Rix, 2012).