Gubici sisajuće prasadi

Proizvodnja prasadi je skup i najsloženiji proces u svinjogojskoj proizvodnji zbog čega se produktivnom i profitabilnom proizvodnjom prasadi mogu baviti samo stočari na višem nivou proizvodne kulture. Sam uspeh i unosnost ove proizvodnje zavisi prvenstveno od plodnosti krmača i visine gubitaka tokom uzgoja, prvenstveno uzgoja u prasilištu, pa je stoga je potrebno preduzeti sve mere da se sačuva što je moguće više živorođene prasadi. Kada se posmatraju ukupne štete i gubici prasadi tada se oni manifestiraju u embrionalnoj smrtnosti (40 %), abortusima (1 – 2 %), mrtvorođenoj prasadi (2 – 3 %) i gubicima za vreme sisanja (10 – 35 %). Cilj farmera je da gubitke prasadi svede na najmanju moguću meru i tako povećaju broj prodane prasadi po krmači godišnje. Ovi gubici se negativno odražavaju na rentabilnost proizvodnje jer se sa svakim uginulim prasetom gubi značajna količina hrane utrošena u ishrani krmača.

               Ako je temperatura u prasilištu preniska, prasad može oboleti od hipoglikemije (simptomi: drhtanje tela, loše raspoloženje i apatija, kao i nedostatak apetita). Novorođena prasad što pre treba posisati kolostrum, najkasnije 3 – 5 h nakon prasenja (voditi računa o higijeni sisa pre toga) radi sticanja pasivnog imuniteta. Prekomernu prasad podmetnuti pod krmaču sa manjim brojem prasadi u leglu, ali tek nakon što je posisala kolostrum. Slabiju prasad treba podmetati pod prednje (mlečnije) sise jer se rađaju sa vrlo niskim nivoom energije. Treba imati na umu da su prasad sa porodnom masom < 1 kg manje vitalna i slabije preživljavaju, a ako prežive da slabije napreduju. Voditi računa o tome da je krmačino mleko siromašno sa gvožđem, koje je potrebno za stvaranje eritrocita (eritropoezu). Najkritičniji period je tokom prašenja i u prvih 7 – 9 dana nakon prašenja. Od ukupnih gubitaka prasadi u prasilištu oko 80 % jesu gubici tokom ovog razdoblja. Od tog broja 90 % izgubljene prasadi su prignječenja (Vidović i Šubara, 2011). Dobar indikator uspeha rasta prasadi je činjenica da prasad trebaju udvostručiti porodnu masu nakon 7 dana starosti zbog visokog sadržaja energije u mleku krmače (5,02 MJ ME, u odnosu na kravlje mleko koje ima 2,93 MJ ME).

               Nezadovoljavajuće stanje u proizvodnji prasadi se odnosi na nedovoljno efikasan način uzgoja, ishrane i držanja svinja (menadžment), bez kojih je nemoguće ostvariti profitabilniju proizvodnju. Veća i ekonomičnija proizvodnja je povezana sa stručnošću samih farmera koji moraju kontinuirano raditi na usvajanju i primeni modernih tehnoloških rešenja. Ukupni gubici u prasilištu ne bi smeli prelaziti 8 – 10 %.