Neproizvodni dani krmača

Osnovni činilac uspešne svinjogojske proizvodnje je visoka plodnost krmača koja je usko povezana sa samom profitabilnošću farme. Iz tog razloga strateški cilj je održavati reproduktivne funkcije krmača na visokom nivoui kako bi rađale veliki broj zdrave i otporne prasadi. Ono što je vrlo bitno za shvatanje ove problematike je da se proizvodni ciklus krmače (PCK ili međuprasidbeno razdoblje) sastoji od suprasnosti (SUP, 115 dana) i servis perioda (SP ili međubremenitog razdoblja): PCK = SUP + SP. Na trajanje suprasnosti ne utiče redosled prašenja niti sezona prašenja i na njeno trajanje se ne može uticati. Neznatan uticaj na dužinu suprasnosti ima veličina legla. Servis period se sastoji od laktacije (LAC ili dojnog razdoblja) i neproizvodnih dana (NPD) ili interim razdoblja – vremenom od odbijanja do novog pripusta, (SP = LAC + NPD), a sve skupa ima značajan uticaj na toliko poznati indeks prašenja krmača (IP) koji se izračunava kao IP = 365:PCK.

Smanjenjem SP može se postići veći IP krmača, a svaki produžetak NPD (npr. pregoni, izlučenja) povećava PCK, a time i smanjuje IP. Iz svega navedenog indeks prašnja je moguće prikazati u obliku proširene formule koja ima sledeći oblik:

Uz prikladan smeštaj i ishranu krmača, godišnji IP krmača može teoretski nadmašiti 2,6, ali se na farmama uglavnom kreće oko 2,20 – 2,35.      Osim redovnog prašenja, tj. broja legala tokom godine, važan je i broj ukupno oprašne i živorođene prasadi (rodnost krmača). Treba znati da se broj ukupno rođene i živorođene prasadi menja po leglima. Mlađe  (prava dva legla; P1 i P2) i starije grupe krmača (sedmo i kasnija legla, P7, P8, …), slabije su plodne od onih između P3 i P6. Zbog toga, za uspešnu proizvodnju prasadi starosna struktura (paritetni sastav) krmača na farmi ima veliko značenje. Troškovi proizvodnje prasadi mogu se najviše smanjiti povećanjem broja prasadi po krmači godišnje pa je prema tome, dobra plodnost svinja osnovna pretpostavka ekonomičnog i rentabilnog svinjogojstva.

Upravljanje svinjogojskom farmom uključuje uravnoteženu proveru različitih faktora kao što su zdravlje, menadžment životinja, obuka radnika i ispravna analiza podataka o proizvodnji. Ponekad se ravnoteža izgubi i nekim od ovih činilaca dajemo veću važnost jer nemamo jasan odnos između, na primer, određenih proizvodnih parametara i ekonomskih rezultata. Jasan primer svega ovoga su neproizvodni dani (NPD), parametar koji ukazuje na efikasnost proizvodnje, a koji je takođe lako izračunati ili definisati za svaku farmu. Ovo je primer direktnog prevođenja iz proizvodnje u finansije (Diaz i sur, 2014). Nasledni udeo za period od zalučenja do nove koncepcije je nizak (h² = 0,24) što znači da će napredak kroz selekciju biti spor, a heterozis će biti visoko varijabilan. Uzima se da je do 12 neproizvodnih dana/leglu prihvatljivo jer jedan NPD se procenjuje na 2,11 – 4,74 € (Peet, 2004; Kirkwood, 2011; Tully, 2013; Diaz i sur, 2014). Variranje dužne NPD na farmama je jedan od glavnih razloga njihove različite ekonomičnosti u proizvodnji prasadi. Smatra se da je 11 NPD tehnološki opravdani gubitak u proizvodnji (Vidović i Šubara, 2011). Iz sledeće slike se vidljivo kako dužna SP utiče na indeks prašnja i godišnju proizvodnju prasadi po krmači ako je veličina legla 15 prasadi.